'नेपाली खेलकुद' र 'माइकल फेल्प्स'

सानैदेखि अन्य विधामा भन्दा खेलकुदमा बढी रूचि राख्थेँ ।
बुवा-हजुरबुवा रेडीयोमा समाचार घन्कँदा कान थापेर
सुन्नुहुन्थ्यो तर म समाचारको अन्त्यमा आउने खेल समाचार मात्र
सुन्थेँ - मरिहत्ते गरेर । भनौँ न खेल भनिसक्दा चाहे त्यो फुटबल
होस्, क्रिकेट वा अरू कुनै खेल ~ एक किसिमको craze थियो म मा ।
तर पनि खेललाई कहिल्यै पहिलो प्राथमिकतामा राख्न सकिन... कारण
थियो परिवार र समाज । हुन पनि हो, अशिक्षा अन्धकारमय समाजको
जड हो र त्यो अन्धकारमा दीप बाल्ने काम शिक्षाले नै
गर्छ । तर यसको अर्थ यो होइन कि सबैले धुरन्धर पढ्नुपर्छ अनि
जबरजस्त तरिकाले विद्यावारिधी गर्नैपर्छ । अनि यसको अर्थ यो पनि होइन कि सबैले काम छोडेर भकुण्डो लडाउँदै हिँड्नुपर्छ वा चिर्पट चिर्न छोडेर मुङ्ग्रो लिएर क्रिकेट खेल्न जानुपर्छ । केहि त्यस्ता
प्रतिभाहरू पनि त समाजमा हुन्छन् जो पढाईमा औसत वा लद्दु नै
भएपनि अन्य कुनै क्षेत्रमा धुम् मच्चाउने ल्याकत राख्छन् । तर
हाम्रो जडसुत्रवादी समाज पढाई बाहेक अन्य कुनै पनि
क्षेत्रले कुनै अवसर ( अङ्ग्रेजीमा scope) दिँदैन भनेर
जगजाहेरी गर्दछ जसका कारण कैयौँ ओलम्पिक
मेडलहरूको भ्रुणहत्या हुने गर्छ ।
त्यसैले त अन्य राष्ट्रहरू खेल क्षेत्रमा गौरवशाली
इतिहाँस कोर्न ओलम्पिक, एशियाड लगायतका खेलका महाकुम्भमा
सहभागिता जनाउँदै गर्दा नेपालीहरू राष्ट्रिय किर्तिमान
तोड्नेजस्ता मिनि सफलताको लक्ष्य राखेर त्यो रणभुमिमा पदार्पण
गर्दछन् । म एउटा न्युन प्राणीले कराएर वा चिच्याएर त
केहि हुनेवाला छैन तर पनि भविष्यमा नेपालले खेलकुदलाई पनि
प्राथमिकतामा राखोस्, ओलम्पिकमा धेरै पदक जितोस् भनेर wish त
पक्कै पनि गर्न सक्छु । केहि बर्षयता नेपाल राष्ट्रिय क्रिकेट टिमले
आफू माथी आइपर्ने विभिन्न बाधा अड्चनहरूलाई
कसी लगाएर विपक्षी (opponent) लाई
निस्तेज पारेर अघि बढ्दै अन्तर्राष्ट्रिय उपलब्धिहरूको धरातलमा
टेक्न धेरै हदसम्म सफल भएको देखिन्छ । क्रिकेटका अलावा एकाध
खेल/खेलाडी बाहेक नेपालको खेल क्षेत्रको उपलब्धि
शुन्य प्राय छ । वास्तवमा आज मलाई खेल आकाशमा चम्किएका
athlete हरूबारे चर्चा गर्न मन थियो तर अफसोच् - कुनै त्यस्ता
नेपाली दिग्गज खेलाडी भेटिन जसले खेल
आकाशमा असामान्य (peculiar) तरिकाले दौड लगाएर नयाँ नयाँ तरङ्ग
पैदा गरे ।
त्यसैले विदेशी खेलाडीको बारेमा नै भएपनि चर्चा
गर्न मन लाग्यो र मेरो रोजाइमा परे अमेरिकी
पौडीवाज 'माइकल फेल्प्स' । म आशावादी छु कि
कुनै दिन मैले मेरै देशका खेलाडीहरूको
सनसनीपुर्ण उपलब्धीको बारेमा आफ्नै ब्लगमा
लेख्न पाउनेछु ।


    आफ्नै कुशलताका कारण आफू र आफ्नो राष्ट्रलाई सफलताको शिखरमा पुर्याउन सफल वजनदार पौडी खेलाडीको नाम हो 'माइकल फ्रेड फेल्प्स' ।
बाल्टीमोर मा जन्मिएका फेल्प्सको उमेर ९ बर्ष मात्र थियो जब उनका अभिभावकहरूको Divorce भयो । फेल्प्सले Towson High School बाट graduation गरे ।
दिदीहरूको प्रभावले गर्दा ७ बर्षको उमेरदेखि नै पौडी खेल्न सुरू गरे । उनको मेहेनतले २००० गृष्मकालिन ओलम्पिकमा सहभागिता जनाउने ढोका खोल्यो ।
तर उनले कुनै पदक ल्याएनन् ।
ओलम्पिकको मेडल-मेसिन को छवी बनाएका फेल्प्सले सन् २००४ को ओलम्पिकमा ६ स्वर्ण र २ काँश्य पदक जितेका थिए । त्यसपछि उनले पछाडी फर्केर कहिल्यै हेर्नुपरेन । सन् २००८ बेइजिङ ओलम्पिकमा ८ स्वर्ण जितेका उनले २०१२ ओलम्पिकमा ४ स्वर्ण र २ रजत पदक जिते । २०१६ रियो ओलम्पिकमा पनि उनले ४ स्वर्ण पदकमा लालमोहर लगाएका छन् ।
Beijing ओलम्पिकका दौरान एउटै ओलम्पिकमा 'मार्क स्पिट्च'को ७ स्वर्णको किर्तिमानी भंग गर्दै फेल्प्सले एउटा गौरवशाली इतिहास कोरेका हुन् । उनका यस्तै चमत्कारी रेकर्डका कारण उनले "The Baltimore Bullet", "Flying Fish" जस्ता उपनाम पाएका छन् । माइकल फेल्प्स'ले ओलम्पिकका पाँच संस्करणमा सहभागिता जनाइ सकेका छन् । यसरी उनले पौडीको दुनियामा कहिल्यै नमेटिने अमिट छाप छोडेका छन् । अन्य खेलाडी भन्दा भिन्न शारीरिक संरचना भएकाले उनलाई पौडन थप सजिलो बनायो । उनको दायाँ र बायाँ हात बिचको दुरी ६ फिट ७ इन्च छ, जुन उनको उचाइ ६ फिट ४ इन्च भन्दा निकै धेरै हो र यहि लामो हातले पानीलाई पछाडी ठेलेर अगाडी बढ्न मद्दत गर्छ । त्यस्तै तुलनात्मक रूपमा छोटा गोडा भएकाले पानीले आफूलाई पार्ने असहजता कम गर्छ । उनका बडेमान'का पैतलाले पौडँदा फ्लिपरको काम गर्छन् । पानीभित्र श्वासप्रस्वास गर्न धेरैलाई अफ्ठ्यारो हुन्छ तर फेल्प्सको फोक्सो औसत मानिसको फोक्सो भन्दा दुइ गुणा ठूलो छ । जसले गर्दा उनी पानीबाट निस्कँदा अरूभन्दा कम स्याँ-स्याँ गर्छन् ।
(नोट : ओलम्पिक खेलमा नेपालले अहिलेसम्म एउटा काँश्य त के हाँस्य पदक पनि जित्न सकेको छैन । अमेरिकाका यी खेलाडी एक्लैले ४ ओलम्पिकमा २६ पदक जिते । उनको सम्मानमा यसो एक हरफ टुच्च तो बनता है ना boss ! )